4. İLK VE ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİN FARKLI ÇEVRELERDE KARŞILAŞTIKLARI DEZENFORMASYONLAR

DISINFORMATIONS FOUND BY PRIMARY AND SECONDARY STUDENTS IN DIFFERENT ENVIRONMENTS

Özet

Çalışmanın amacı çocukların dezenformasyona uğradıkları farklı çevreleri incelemek ve bu çevrelerdeki karşılaştıkları dezenformasyonu örneklendirmektir. Bu kapsamda çalışmada çocukların sanal ortam dışındaki dezenformasyon kaynakları incelenmiştir. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın evrenini Sivas merkeze bağlı ilk ve ortaokullardaki öğrencilerin velileri oluşturmaktadır. Bu kapsamda örneklem yöntemi olarak, kolayda örneklem yöntemi kullanılmıştır. Sivas merkezdeki ilk ve ortaokullarda eğitim-öğrenim gören 92 öğrencinin velileri ile görüşme sağlanmıştır. Veri toplama aracı olarak görüşme yöntemi kullanılmıştır. Problem durumuna yönelik yarı yapılandırılmış sorular hazırlanmış ve uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşünden sonra gerekli düzenlemeler yapılarak yarı yapılandırılmış görüşme formu yüz yüze uygulanmıştır. Katılımcılardan yüz yüze uygulanarak elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Katılımcıların, çocukların ev ortamında karşılaştıkları dezenformasyonlarda sıklıkla onların davranışlarını kontrol altına almak için dezenformasyonları kullandıkları görülmektedir. Katılımcıların, çocukların okul ortamında karşılaştıkları dezenformasyonlar da sıklıkla okul yöneticileri ve öğretmenlerin okulda başarıyı artırmak ve disiplini sağlamak için kullandıkları saptanmıştır. Katılımcıların, çocukların sosyal çevrede karşılaştıkları dezenformasyonlar da sıklıkla ailelerin batıl inançlarına dayanan dezenformasyonları çocuklara yönelik kullandıkları saptanmıştır. Sonuç olarak çocukların sadece sanal ortamda değil evde, okulda ve sosyal çevresinde kaçınılmaz bir şekilde dezenformasyona maruz kaldıkları anlaşılmaktadır. Evde ebeveynleri, medya araçları;  okulda öğretmenleri, okul yöneticileri ve arkadaşlarınca; sosyal çevresinde ise akrabaları, komşuları ve arkadaşları aracılığıyla etkilenmektedirler. Çocuğun maruz kaldığı bu durumlara karşı neler yapılması gerektiği üzerinde durmak gerekmektedir. Dezenformasyonların yıkıcı etkilerinin tamamı kaldırılamasa bile, etkilerinin azaltılması için çalışmalar yapılması gerektiği düşünülmektedir.